Debate

Εάν κάτι έδειξε το προχθεσινό debate στο ΠΑΣΟΚ είναι ότι οι υποψήφιοι πρόεδροι δεν έχουν διάθεση να αυτοκτονήσουν πολιτικά ή να οδηγήσουν το κόμμα τους σε διάλυση. Το κοντράστ με ότι συμβαίνει στον ΣΥΡΙΖΑ, όπου η αντιπαράθεση έχει πάρει τον χαρακτήρα «εσωτερικής σφαγής», είναι αναπόφευκτο.

Μεγάλες συγκινήσεις δεν πρόσφερε η χθεσινή τηλεοπτική αναμέτρηση, κάτι που ήταν αναμενόμενο αφού οι πέντε εκ των υποψηφίων έχουν μεγάλη πολιτική εμπειρία, ενώ ο Χάρης Δούκας δείχνει ότι μαθαίνει γρήγορα και επιπλέον έχει στο ενεργητικό του και την νωπή ακόμη νίκη του στον Δήμο Αθηναίων.

Οι υποψήφιοι κινήθηκαν συμβατικά, αποφεύγοντας το λάθος – που δεν θα μπορούσαν μετά να επανορθώσουν στο σύντομο διάστημα μέχρι την εκλογή -, και επανέλαβαν τις λίγο πολύ γνωστές τοποθετήσεις τους στο ευρύτερο πλαίσιο των θέσεων του κόμματος. Από την άλλη όμως απέφυγαν τον ξύλινο λόγο – ίσως και εξαιτίας του μεταξύ τους πινγκ πονγκ. Στο πλαίσιο αυτό είναι δύσκολο να μιλήσει κανείς για κερδισμένο και χαμένο, οι εντυπώσεις κρίθηκαν στα σημεία και συναρτώνται με την προδιάθεση καθενός εκ των τηλεθεατών.

Εντυπώσεις στα σημεία του debate

Ο Νίκος Ανδρουλάκης δέχθηκε επιθέσεις από όλους και ήταν εμφανώς αμυντικός. Ακριβώς την αντίθετη εικόνα έδωσε η Νάντια Γιαννακοπούλου που ήταν η πιο επιθετική κυρίως προς τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ. Σταθερός, με συγκροτημένες θέσεις ήταν ο Μιχάλης Κατρίνης. Ο Βουλευτής Ηλείας έπαιξε λελογισμένη επίθεση με ήπιους τόνους, εκτός από τις στιγμές που και εκείνος δέχθηκε την επίθεση της Νάντιας Γιαννακοπούλου και ανέβασε τόνους. Η Άννα Διαμαντοπούλου και ο Παύλος Γερουλάνος είχαν εμφανώς το βάρος της πολυετούς εμπειρίας και της υπουργικής θητείας, αν και δεν είναι βέβαιο ότι το μετέτρεψαν σε “ηγετικότητα”, όπως θα επιθυμούσαν. Ο Χάρης Δούκας πάντως έδειξε στοιχεία νευρικότητας στα σημεία που δέχθηκε επιθέσεις για τα σύντομα πειραγμένα του στον Δήμο και την φιλοδοξία του να “κρατήσει δύο καρπούζια στην ίδια μασχάλη” εάν κερδίσει και την ηγεσία.

Όσον αφορά το περιεχόμενο των θέσεων τους, ο Νίκος Ανδρουλάκης αναγκαστικά υπερασπίστηκε την σταθερή πορεία με μικρά κέρδη του ΠΑΣΟΚ επί της ηγεσίας του. Ακριβώς όμως αυτή η χαμηλή πτήση παρά τις συνθήκες διάλυσης του ΣΥΡΙΖΑ, είναι που δεν πείθει ότι μπορεί να οδηγήσει στο άλμα που επιθυμεί ο κόσμος του ΠΑΣΟΚ.

Ο Μιχάλης Κατρίνης υπερασπίστηκε τις αντιδεξιές και πατριωτικές παρακαταθήκες της δημοκρατικής παράταξης. Είναι το σημείο στο οποίο έχασε πόντους ο Παύλος Γερουλάνος που δεν απάντησε με επάρκεια για τα ελληνοτουρκικά. Αντίθετα εμφανίστηκε πιο “σοσιαλδημοκράτης” στο πεδίο της οικονομίας και της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας, όπου κέρδισε στα σημεία την Άννα Διαμαντοπούλου. Η παρ΄ολίγον υπουργός του Κυριάκου Μητσοτάκη δεν έκρυψε -ίσως γιατί δεν ήθελε-, τον νεοφιλελεύθερο χαρακτήρα των θέσεων της. Έδειξε όμως την εμπειρία της απαντώντας με ψυχραιμία στις επιθέσεις που δέχθηκε για την πολυετή της απουσία στα “πέτρινα χρόνια του ΠΑΣΟΚ”. Της το θύμισαν ο Παύλος Γερουλάνος και ο Χάρης Δούκας.

Κεντροδεξιά ή κεντροαριστερά;

Κυρίως μέσα από το κοντράστ των θέσεων της Άννα Διαμαντοπούλου με τους Δούκα, Γερουλάνο και Κατρίνη προέκυψε η διαφορετική προσέγγιση για τον αυριανό προσανατολισμό του ΠΑΣΟΚ προς τα κεντροδεξιά ή προς τα κεντροαριστερά.

Το εάν κατάφεραν να προσελκύσουν νέο κοινό υπέρ της υποψηφιότητάς τους ή συνολικά υπέρ του ΠΑΣΟΚ οι υποψήφιοι είναι αμφίβολο. Σίγουρα όμως δεν έδιωξαν τους οπαδούς τους.

Το κοινό που ασχολείται με τα δημόσια πράγματα και αφιέρωσε τρεις ώρες -ή λιγότερες αφού είναι βέβαιο ότι πολλοί παρακολουθούσαν αποσπασματικά-, είχε την ευκαιρία να ενημερωθεί για τις θέσεις του ΠΑΣΟΚ, να συμπυκνώσει τα συμπεράσματά του για τον καθένα εκ των υποψηφίων. Και αυτά μέσα σε ένα κλίμα πολιτισμένης αντιπαράθεσης. Οι προσωπικές συγκρούσεις ήταν περιορισμένες και δεν ξέφυγαν. Από την γενική εντύπωση δεν προέκυψε ότι αμφισβητείται η ενότητα του ΠΑΣΟΚ.

Η κατεύθυνση όμως που θα πάρει το ΠΑΣΟΚ είναι ένα ερώτημα που προέκυψε και από τον χθεσινό διάλογο. Η Άννα Διαμαντοπούλου, πιθανόν από ενισχυμένη θέση, να θελήσει να το στρέφει προς τα κεντροδεξιά βλέποντας μία πιθανή συνεργασία με τη νεοφιλελεύθερη πτέρυγα της ΝΔ. Άλλωστε και στο κυβερνών κόμμα και στον χώρο της κεντροδεξιάς τεκταίνονται αλλαγές. Οι Δούκας, Γερουλάνος, Κατρίνης συμφωνούν σε έναν κεντροαριστερό και αντι-Μητσοτακικό προσανατολισμό που ανοίγει το περιθώριο διαλόγου με τον ΣΥΡΙΖΑ. Βεβαίως για να τελεσφορήσει θα πρέπει να ξεκαθαρίσει το τοπίο στον ΣΥΡΙΖΑ όπου μία νέα διάσπαση ή στην καλύτερη περίπτωση ομαδικές αποχωρήσεις, είναι το επικρατέστερο σενάριο, όποιος κι αν επικρατήσει στην εκεί μάχη. Πάντως όποιος κι αν κερδίσει στο ΠΑΣΟΚ δύσκολα θα συνεργαστεί με έναν ΣΥΡΙΖΑ υπό τον Στέφανο Κασσελάκη ή υπό τον Παύλο Πολάκη που είναι μέχρι στιγμής η μόνη δηλωμένη υποψηφιότητα. Αντίθετα η προοπτική της προσέγγισης θα ανοίξει με έναν ΣΥΡΙΖΑ υπό τον Σωκράτη Φάμελλο που όλα δείχνουν ότι θα είναι η κοινή υποψηφιότητα των “87”.

Το εάν οι εξελίξεις θα σχηματοποιηθούν σε μία ανασυγκρότηση της Κεντροαριστεράς σε μία κατεύθυνση που έχει δείξει ο Αλέξης Τσίπρας,  είναι μεν ανοικτό αλλά ακόμη νωρίς για συμπεράσματα.

Debate

Εάν κάτι έδειξε το προχθεσινό debate στο ΠΑΣΟΚ είναι ότι οι υποψήφιοι πρόεδροι δεν έχουν διάθεση να αυτοκτονήσουν πολιτικά ή να οδηγήσουν το κόμμα τους σε διάλυση. Το κοντράστ με ότι συμβαίνει στον ΣΥΡΙΖΑ, όπου η αντιπαράθεση έχει πάρει τον χαρακτήρα «εσωτερικής σφαγής», είναι αναπόφευκτο.

Μεγάλες συγκινήσεις δεν πρόσφερε η χθεσινή τηλεοπτική αναμέτρηση, κάτι που ήταν αναμενόμενο αφού οι πέντε εκ των υποψηφίων έχουν μεγάλη πολιτική εμπειρία, ενώ ο Χάρης Δούκας δείχνει ότι μαθαίνει γρήγορα και επιπλέον έχει στο ενεργητικό του και την νωπή ακόμη νίκη του στον Δήμο Αθηναίων.

Οι υποψήφιοι κινήθηκαν συμβατικά, αποφεύγοντας το λάθος – που δεν θα μπορούσαν μετά να επανορθώσουν στο σύντομο διάστημα μέχρι την εκλογή -, και επανέλαβαν τις λίγο πολύ γνωστές τοποθετήσεις τους στο ευρύτερο πλαίσιο των θέσεων του κόμματος. Από την άλλη όμως απέφυγαν τον ξύλινο λόγο – ίσως και εξαιτίας του μεταξύ τους πινγκ πονγκ. Στο πλαίσιο αυτό είναι δύσκολο να μιλήσει κανείς για κερδισμένο και χαμένο, οι εντυπώσεις κρίθηκαν στα σημεία και συναρτώνται με την προδιάθεση καθενός εκ των τηλεθεατών.

Εντυπώσεις στα σημεία του debate

Ο Νίκος Ανδρουλάκης δέχθηκε επιθέσεις από όλους και ήταν εμφανώς αμυντικός. Ακριβώς την αντίθετη εικόνα έδωσε η Νάντια Γιαννακοπούλου που ήταν η πιο επιθετική κυρίως προς τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ. Σταθερός, με συγκροτημένες θέσεις ήταν ο Μιχάλης Κατρίνης. Ο Βουλευτής Ηλείας έπαιξε λελογισμένη επίθεση με ήπιους τόνους, εκτός από τις στιγμές που και εκείνος δέχθηκε την επίθεση της Νάντιας Γιαννακοπούλου και ανέβασε τόνους. Η Άννα Διαμαντοπούλου και ο Παύλος Γερουλάνος είχαν εμφανώς το βάρος της πολυετούς εμπειρίας και της υπουργικής θητείας, αν και δεν είναι βέβαιο ότι το μετέτρεψαν σε “ηγετικότητα”, όπως θα επιθυμούσαν. Ο Χάρης Δούκας πάντως έδειξε στοιχεία νευρικότητας στα σημεία που δέχθηκε επιθέσεις για τα σύντομα πειραγμένα του στον Δήμο και την φιλοδοξία του να “κρατήσει δύο καρπούζια στην ίδια μασχάλη” εάν κερδίσει και την ηγεσία.

Όσον αφορά το περιεχόμενο των θέσεων τους, ο Νίκος Ανδρουλάκης αναγκαστικά υπερασπίστηκε την σταθερή πορεία με μικρά κέρδη του ΠΑΣΟΚ επί της ηγεσίας του. Ακριβώς όμως αυτή η χαμηλή πτήση παρά τις συνθήκες διάλυσης του ΣΥΡΙΖΑ, είναι που δεν πείθει ότι μπορεί να οδηγήσει στο άλμα που επιθυμεί ο κόσμος του ΠΑΣΟΚ.

Ο Μιχάλης Κατρίνης υπερασπίστηκε τις αντιδεξιές και πατριωτικές παρακαταθήκες της δημοκρατικής παράταξης. Είναι το σημείο στο οποίο έχασε πόντους ο Παύλος Γερουλάνος που δεν απάντησε με επάρκεια για τα ελληνοτουρκικά. Αντίθετα εμφανίστηκε πιο “σοσιαλδημοκράτης” στο πεδίο της οικονομίας και της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας, όπου κέρδισε στα σημεία την Άννα Διαμαντοπούλου. Η παρ΄ολίγον υπουργός του Κυριάκου Μητσοτάκη δεν έκρυψε -ίσως γιατί δεν ήθελε-, τον νεοφιλελεύθερο χαρακτήρα των θέσεων της. Έδειξε όμως την εμπειρία της απαντώντας με ψυχραιμία στις επιθέσεις που δέχθηκε για την πολυετή της απουσία στα “πέτρινα χρόνια του ΠΑΣΟΚ”. Της το θύμισαν ο Παύλος Γερουλάνος και ο Χάρης Δούκας.

Κεντροδεξιά ή κεντροαριστερά;

Κυρίως μέσα από το κοντράστ των θέσεων της Άννα Διαμαντοπούλου με τους Δούκα, Γερουλάνο και Κατρίνη προέκυψε η διαφορετική προσέγγιση για τον αυριανό προσανατολισμό του ΠΑΣΟΚ προς τα κεντροδεξιά ή προς τα κεντροαριστερά.

Το εάν κατάφεραν να προσελκύσουν νέο κοινό υπέρ της υποψηφιότητάς τους ή συνολικά υπέρ του ΠΑΣΟΚ οι υποψήφιοι είναι αμφίβολο. Σίγουρα όμως δεν έδιωξαν τους οπαδούς τους.

Το κοινό που ασχολείται με τα δημόσια πράγματα και αφιέρωσε τρεις ώρες -ή λιγότερες αφού είναι βέβαιο ότι πολλοί παρακολουθούσαν αποσπασματικά-, είχε την ευκαιρία να ενημερωθεί για τις θέσεις του ΠΑΣΟΚ, να συμπυκνώσει τα συμπεράσματά του για τον καθένα εκ των υποψηφίων. Και αυτά μέσα σε ένα κλίμα πολιτισμένης αντιπαράθεσης. Οι προσωπικές συγκρούσεις ήταν περιορισμένες και δεν ξέφυγαν. Από την γενική εντύπωση δεν προέκυψε ότι αμφισβητείται η ενότητα του ΠΑΣΟΚ.

Η κατεύθυνση όμως που θα πάρει το ΠΑΣΟΚ είναι ένα ερώτημα που προέκυψε και από τον χθεσινό διάλογο. Η Άννα Διαμαντοπούλου, πιθανόν από ενισχυμένη θέση, να θελήσει να το στρέφει προς τα κεντροδεξιά βλέποντας μία πιθανή συνεργασία με τη νεοφιλελεύθερη πτέρυγα της ΝΔ. Άλλωστε και στο κυβερνών κόμμα και στον χώρο της κεντροδεξιάς τεκταίνονται αλλαγές. Οι Δούκας, Γερουλάνος, Κατρίνης συμφωνούν σε έναν κεντροαριστερό και αντι-Μητσοτακικό προσανατολισμό που ανοίγει το περιθώριο διαλόγου με τον ΣΥΡΙΖΑ. Βεβαίως για να τελεσφορήσει θα πρέπει να ξεκαθαρίσει το τοπίο στον ΣΥΡΙΖΑ όπου μία νέα διάσπαση ή στην καλύτερη περίπτωση ομαδικές αποχωρήσεις, είναι το επικρατέστερο σενάριο, όποιος κι αν επικρατήσει στην εκεί μάχη. Πάντως όποιος κι αν κερδίσει στο ΠΑΣΟΚ δύσκολα θα συνεργαστεί με έναν ΣΥΡΙΖΑ υπό τον Στέφανο Κασσελάκη ή υπό τον Παύλο Πολάκη που είναι μέχρι στιγμής η μόνη δηλωμένη υποψηφιότητα. Αντίθετα η προοπτική της προσέγγισης θα ανοίξει με έναν ΣΥΡΙΖΑ υπό τον Σωκράτη Φάμελλο που όλα δείχνουν ότι θα είναι η κοινή υποψηφιότητα των “87”.

Το εάν οι εξελίξεις θα σχηματοποιηθούν σε μία ανασυγκρότηση της Κεντροαριστεράς σε μία κατεύθυνση που έχει δείξει ο Αλέξης Τσίπρας,  είναι μεν ανοικτό αλλά ακόμη νωρίς για συμπεράσματα.