Μεγάλη γιορτή είναι σήμερα, Τετάρτη, 23 Απριλίου, για την Ορθοδοξία, αφού η Εκκλησία τιμά τη μνήμη του Αγίου Γεωργίου του Τροπαιοφόρου. Σημειώνεται πως ο Άγιος Γεώργιος είναι Άγιος της Ορθόδοξης, της Καθολικής, της Αγγλικανικής, της Λουθηρανικής και της Αρμενικής Εκκλησίας. Στα Βαλκάνια γιορτάζεται στις 6 Μάη για όσους ακολουθούν το Ιουλιανό ημερολόγιο και στις 23 Απρίλη για όσους ακολουθούν το Γρηγοριανό ημερολόγιο ως Đurđevdan (μέρα του Γεωργίου) για τους Σέρβους, τους Μαυροβούνιους και τους Σερβοβόσνιους, Hıdrellez σε διάλεκτο των Ρομά και Đurđevo για Κροάτες και Σλοβένους σηματοδοτώντας τον ερχομό της άνοιξης.
Διαβάστε ακόμα: Εορτολόγιο: Ποιοι γιορτάζουν σήμερα, Τετάρτη 23 Απριλίου
Ο κόκκινος σταυρός σε λευκό φόντο, ο Σταυρός του Αγίου Γεωργίου, κυριάρχησε ως σύμβολο κατά τη διάρκεια των Σταυροφοριών και αποτέλεσε πρότυπο για πολλές σημαίες εθνικών κρατών.
Ποιος ήταν ο Άγιος Γεώργιος – Ο βίος του
Ο Άγιος Γεώργιος καταγόταν από την Καππαδοκία, ήταν Έλληνας στρατιωτικός του ρωμαϊκού στρατού και υπηρετούσε ως αξιωματικός του στρατού επί αυτοκράτορα Διοκλητιανού. Καταδικάστηκε σε θάνατο, επειδή δεν απαρνήθηκε την χριστιανική του πίστη και αργότερα αγιοκατατάχθηκε ως χριστιανός μάρτυρας. Αποκαλούμενος από την Ορθόδοξη Εκκλησία Μεγαλομάρτυς και Τροπαιοφόρος, είναι από τους δημοφιλέστερους Αγίους σε ολόκληρο τον χριστιανικό κόσμο.
Ο Άγιος Γεώργιος, όπως και στο Βυζάντιο, έγινε ο προστάτης και Τροπαιοφόρος Άγιος του Ελληνικού Στρατού, έπειτα από την απελευθέρωση του ελληνικού γένους. Έτσι, στην εικόνα του δράκου είδαν τον Τούρκο κατακτητή, που σκοτώνεται από τον Άγιο. Η απεικόνισή του αυτή εμφανίζεται στην αγιογραφία από τον 12ο αιώνα και μετά.
Οι ακριβείς λεπτομέρειες γύρω από την γέννησή του δεν βρίσκουν σύμφωνους όλους τους ιστορικούς. Φαίνεται να γεννήθηκε μεταξύ των ετών 275-285 μ.Χ., από τον Έλληνα Συγκλητικό Γερόντιο, στρατηλάτη στο αξίωμα κατά τους χρόνους του αυτοκράτορα Διοκλητιανού. Κατά την αγιογραφία ο πατέρας του Γεωργίου, καταγόταν από πλούσια και επίσημη γενιά της Καππαδοκίας.
Εκεί, κατά μία εξιστόρηση, σε ένα μοναστήρι της περιοχής, ο Γεώργιος δέχθηκε το Μυστήριο του Βαπτίσματος και έγινε μέλος της Εκκλησίας. Σε παλαιό χειρόγραφο αναφέρεται ότι γεννήθηκε στην Γεωργία, αρχικά ήταν ειδωλολάτρης και αργότερα έγινε χριστιανός. Η μητέρα του ονομαζόταν Πολυχρονία, ήταν χριστιανή και καταγόταν από την γνωστή Λύδδα (Διόσπολις, Λοντ) της Παλαιστίνης. Όπως αναφέρουν οι χριστιανικές πηγές, η οικογένεια του Αγίου μετοίκησε στη Λύδδα όταν εκείνος ήταν σε μικρή ηλικία, λόγω του θανάτου του πατρός του.
Σε νεαρή ηλικία ο Γεώργιος κατατάχθηκε στον ρωμαϊκό στρατό. Διακρίθηκε για την τόλμη και τον ηρωισμό του και έλαβε το αξίωμα του τριβούνου. Λίγο αργότερα, ο αυτοκράτορας Διοκλητιανός τον έκανε δούκα (διοικητή) με τον τίτλο του κόμητος (συνταγματάρχη) στο τάγμα τον Ανικιώρων της αυτοκρατορικής φρουράς· «πολλάκις πρότερον μεγαλοπρεπώς διαπρέψας του των σχολών μετά ταύτα πρώτου τάγματος κόμης κατ’ εκλογήν προεβλήθη».
Απολυτίκιον του Αγίου Γεωργίου του Τροπαιοφόρου
Το μαρτύριο του Αγίου Γεωργίου
Το 303 μ.Χ., όταν άρχισαν οι διωγμοί του Διοκλητιανού, ο Γεώργιος δεν δίστασε να ομολογήσει τη χριστιανική του πίστη προκαλώντας το μένος του Διοκλητιανού, επειδή κατείχε μεγάλο αξίωμα και ήταν αγαπημένος του. Αρχικά του έταξε πλούτη, γη και δούλους για να αλλαξοπιστήσει και όταν ο Γεώργιος αρνήθηκε, ελεεινολογώντας τους ειδωλολάτρες, τον υπέβαλε σε μια σειρά φρικτών βασανιστηρίων. Αρχικά έδεσαν τον άγιο σε ένα ξύλο και τον χτυπούσαν στην κοιλιά του με ένα κοντάρι.
Η χριστιανική παράδοση περιγράφει ότι αφού τον λόγχισαν, ξέσκισαν τις σάρκες του με ειδικό τροχό από μαχαίρια. Έπειτα, τον έριξαν σε λάκκο με βραστό ασβέστη και κατόπιν τον ανάγκασαν να βαδίσει με πυρωμένα μεταλλικά παπούτσια. Σύμφωνα με την χριστιανική παράδοση, από όλες αυτές τις δοκιμασίες, ο Θεός τον κράτησε θαυματουργά ζωντανό.
Ο Γεώργιος τελικά μαρτύρησε με αποκεφαλισμό, την Παρασκευή 23 Απριλίου του έτους 303 μ.Χ. Κατά τον υπολογισμό του χριστιανού ιστορικού και απολογητή Αγίου Ευσεβίου, η ημέρα αυτή αντιστοιχούσε στην Παρασκευή της Διακαινησίμου του Πάσχα. Οι χριστιανοί πήραν το λείψανό του και το έθαψαν μαζί με αυτό της μητέρας του, η οποία μαρτύρησε την ίδια ή την επόμενη ημέρα. Σύμφωνα με τη χριστιανική παράδοση, ο πιστός υπηρέτης του Γεωργίου, Πασικράτης, εκτελώντας την επιθυμία του, παρέλαβε το λείψανο του Γεωργίου, μαζί με αυτό της μητέρας του και τα μετέφερε στη Λύδδα της Παλαιστίνης. Ο Μέγας Κωνσταντίνος έκτισε ναό πάνω στον τάφο του. Από εκεί οι Σταυροφόροι τα μετέφεραν στη Δύση.
Άγιος Γεώργιος: Ο προστάτης του πεζικού και του Στρατού Ξηράς
Η πίστη του Γεωργίου φαίνεται να γίνεται αφορμή να βαπτιστούν χριστιανοί οι στρατιωτικοί Ανατόλιος και Πρωτολέων, Βίκτωρ και Ακίνδυνος, Ζωτικός και Ζήνωνας, Χριστοφόρος και Σεβιριανός, Θεωνάς, Καισάριος και Αντώνιος, των οποίων τη μνήμη εορτάζει η Εκκλησία στις 20 Απριλίου και η βασίλισσα Αλεξάνδρα, σύζυγος του Διοκλητιανού, μαζί με τους δούλους της Απολλώ, Ισαάκιο και Κοδράτο, των οποίων η μνήμη τιμάται στις 21 Απριλίου, και η Αγία Νίκη.
Μετά τον μαρτυρικό θάνατο του Γεωργίου μαρτύρησαν και οι συνδέσμιοί του Ευσέβιος, Νέων, Λεόντιος, Λογγίνος και άλλοι τέσσερις μαζί. Την μνήμη τους τιμά η Εκκλησία στις 23 Απριλίου. Βλέπουμε ότι με κέντρο την ημέρα του μαρτυρίου του Αγίου Γεωργίου δημιουργείται μέσα στον λειτουργικό χρόνο της Εκκλησίας ένας εορτολογικός κύκλος, ο οποίος καλλιεργείται περισσότερο από τα Τυπικά της Κωνσταντινούπολης, που ξεκινά στις 20 Απριλίου και τελειώνει στις 24 Απριλίου. Ο εορτολογικός αυτός κύκλος δείχνει την περίοπτη θέση του Αγίου Γεωργίου στη ζωή της Εκκλησίας. Από την υμνογραφία της Ορθόδοξης Εκκλησίας κοσμείται με τα επίθετα «ο μαργαρίτης ο πολύτιμος», «ο αριστεύς ο θείος», «ο λέων ο ένδοξος», «ο αστήρ ο πολύφωτος», «του Χριστού οπλίτης», «της ουρανίου στρατιάς ο συνόμιλος». Ο Άγιος Γεώργιος θεωρείται προστάτης του Πεζικού και του Στρατού Ξηράς, ενώ είναι και ο προστάτης Άγιος της Αγγλίας. Επίσης, θεωρούνταν Άγιος προστάτης των Σταυροφόρων και των Προσκόπων. Ως τροπαιοφόρος (στρατιωτικός) άγιος και ελευθερωτής συγκεντρώνει πολλές θαυμάσιες διηγήσεις και παραδόσεις, από τις οποίες η σπουδαιότερη είναι αυτή που μιλάει για τον φόνο του δράκοντα και της σωτηρίας της βασιλοπούλας. Το θηρίο αυτό φυλούσε το νερό μιας πηγής κοντά στη Σιλήνα στη Λιβύη και το άφηνε να τρέχει μόνον όταν έβρισκε κάποιον άνθρωπο να φάει. Οι κάτοικοι της περιοχής όριζαν με κλήρο το θύμα του δράκοντα. Ολόκληροι στρατοί είχαν αντιταχθεί με αυτό το τέρας, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Ο κλήρος έφερε και τη σειρά της βασιλοπούλας, την οποία έσωσε ο Άγιος Γεώργιος, φονεύοντας τον δράκο.
Πρώτος τη βιογραφία του έγραψε ο Πάπας Γελάσιος Α΄ στο Acta Sancti Georgii (496), ενώ ακολούθησε ο Άγιος Ανδρέας από την Κρήτη. Η συριακή Εκκλησία από τον 4ο αιώνα τον κρατούσε σε μεγάλη εκτίμηση. Λόγω της ιπποτικής του συμπεριφοράς, ο Άγιος Γεώργιος έγινε δημοφιλής στην Ευρώπη κατά το 10ο αιώνα, με αποτέλεσμα κατά το 15ο αιώνα η γιορτή του να είναι ίση σε σημασία και δημοφιλία με αυτή των Χριστουγέννων. Στο Συμβούλιο της Οξφόρδης το 1222, η ημέρα του Αγίου Γεωργίου κηρύχθηκε επίσημη αργία και το 14ο αιώνα έγινε προστάτης Άγιος της χώρας. Είναι επίσης ο προστάτης Άγιος της Μόσχας, της Αραγονίας, της Γεωργίας και της Καταλονίας, ενώ μέχρι το 18ο αιώνα ήταν και της Πορτογαλίας. Ο Άγιος Γεώργιος, όντας προστάτης Άγιος της Αγγλίας και έφιππος, θεωρείτο από τον σχετικό θρύλο και προστάτης Άγιος των ιπποτών της Στρογγυλής Τράπεζας.
Ο Άγιος Γεώργιος ο Τροπαιοφόρος αποτελεί γόνο της Καππαδοκίας. Για τον λόγο αυτό ήταν από τους περισσότερο τιμώμενους Αγίους στη Μικρά Ασία και κατ’ επέκταση στις περιοχές όπου εγκαταστάθηκαν πρόσφυγες στη μητροπολιτική Ελλάδα μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή.
Οι πιο γνωστοί ναοί του Αγίου Γεωργίου στη Μικρά Ασία ήταν της Σμύρνης, της Προύσας, των Κυδωνιών και της Νεάπολης Καππαδοκίας. Στην πατρίδα του Αγίου Γεωργίου, την Καππαδοκία, συναντώνται οι πρώτες αγιογραφίες του έφιππου Αγίου Γεωργίου, αλλά και τραγούδια που τον εξυμνούν.
Τα έθιμα ανήμερα της γιορτής του
Σημειώνεται πως η γιορτή του Αγίου Γεωργίου συνδυάζεται με έθιμα χαράς και ευφορίας. Ο αγιασμός των χωραφιών, τα κλαδιά της καρυδιάς στο κατώφλι του σπιτιού είναι έθιμα της γιορτής του, στην Αρκαδία. Στην Αίγινα, το μοσχομυριστό χαμομήλι είναι τ’ Αϊ-Γιωργιού το λουλουδάκι. Στη Μακεδονία, ο μήνας Απρίλιος λέγεται Αγιγεωργίτης, στον Πόντο Αεργίτας.
Στο Όλβιο Ξάνθης αναβιώνει το έθιμο των πεχλιβάνηδων. Νεαροί παλαιστές (πεχλιβάνηδες), φορώντας δερμάτινο παντελόνι και αλειμμένοι με λάδι, επιδίδονται σε ένα είδος ελληνορωμαϊκής πάλης, ιδιαίτερα δημοφιλούς στην Τουρκία. Νικητής αναδεικνύεται αυτός που θα βάλει πλάτη τον αντίπαλό του ή θα του κατεβάσει το παντελόνι. Το έθιμο λέγεται ότι αναπαριστά τη μάχη του Αγίου Γεωργίου με το δράκο και ήρθε στην Ελλάδα από τους πρόσφυγες της Κωνσταντινούπολης. Το ίδιο έθιμο αναβιώνει και στην Ανθή Σερρών. Οι ρίζες του, εδώ, βρίσκονται στα χρόνια της τουρκοκρατίας, όταν τα θαρραλέα παλικάρια του χωριού, παίρνοντας την ευλογία από τον Αϊ-Γιώργη, πάλευαν με τα πρωτοπαλίκαρα των Τούρκων και κατάφερναν επιδεικνύοντας δύναμη και θάρρος να τα νικήσουν.
Στο Νέο Σούλι Σερρών γίνεται η αναπαράσταση της νίκης του Αγίου Γεωργίου επί του δράκου από νέους του χωριού. Το δρώμενο της «Δρακοκτονίας» συγκεντρώνει πολύ κόσμο κάθε χρόνο. Ακολουθεί γλέντι με χορό, κρασί και παραδοσιακό φαγητό. Σε πολλές περιοχές της Ελλάδας γίνονται αυτοσχέδιες ιπποδρομίες προς τιμήν του Αγίου (Καλλιόπη Λήμνου, Πλατύ Μεσσηνίας, Άγιος Γεώργιος Μεσολογγίου).
Η Αράχωβα Βοιωτίας τιμά τον προστάτη Άγιό της με τριήμερες εκδηλώσεις, το «Πανηγυράκι», όπως το ονομάζουν οι ντόπιοι. Περιλαμβάνει δρώμενα, παραδοσιακά αγωνίσματα, τοπικούς χορούς και παραδοσιακή μουσική. Την εικόνα του Αγίου Γεωργίου, κατά τη διάρκεια της περιφοράς της, συνοδεύουν νέοι και νέες της περιοχής με τοπικές ενδυμασίες.
Στην Ασή Γωνιά Χανίων οι κτηνοτρόφοι της περιοχής συρρέουν με τα κοπάδια τους στην εκκλησία του Αϊ-Γιώργη του Γαλατά για να πάρουν την ευλογία του. Τα ζώα, στολισμένα με τα πιο μελωδικά λέρια (κουδούνια), μαντρώνονται στην «κούρτα» έξω από την εκκλησία κι αρμέγονται ένα-ένα.
Πότε και γιατί γίνεται κινητή γιορτή του Αγίου Γεωργίου
Η γιορτή του Αγίου Γεωργίου θεωρείται από τις σημαντικότερες της Ορθοδοξίας και επειδή ορισμένα τροπάρια που ψάλλονται για τη μνήμη του περιέχουν αναστάσιμα λόγια, δεν μπορεί να γιορταστεί ποτέ πριν από την Ανάσταση του Χριστού.
Όταν λοιπόν η Ανάσταση είναι μετά τις 23 Απριλίου η γιορτή μεταφέρεται για τη Δευτέρα του Πάσχα. Ενδεικτικά, πέρυσι, το 2024, Πάσχα ήταν στις 5 Μαΐου και άρα ο εορτασμός του Αγίου Γεωργίου έγινε στις 6 Μαΐου, Δευτέρα του Πάσχα. Φέτος όμως, η γιορτή του Αγίου Γεωργίου 2025, πέφτει μετά το Πάσχα: Το Πάσχα 2025 είναι την Κυριακή 20 Απριλίου, και τρεις ημέρες μετά, Τετάρτη του Πάσχα 23 Απριλίου, εορτάζεται ο Άγιος Γεώργιος.
Πηγή:http://parapolitika.grhttps://www.parapolitika.gr/stories/article/1545353/agios-georgios-o-tropaioforos-o-vios-tou-to-ergo-tou-kai-to-marturio-tou-pos-timatai-se-oli-tin-ellada/
