της Άννας Αγγελίδου
Δεκαέξι ολόκληρα χρόνια συμπληρώνονται φέτος από τις φονικές φωτιές της Ηλείας και το σημαντικότερο μάθημα το οποίο λάβαμε είναι ότι το μόνο που δεν μπορεί να γίνει ξανά είναι η ανθρώπινη ζωή. Η ανθρώπινη ζωή είναι το μόνο που όσος χρόνος και αν περάσει όσα τραχηλιαία και αν δοθούν από την εκάστοτε κυβέρνηση- δεν μπορεί να γυρίσει πίσω. Σε καμία περίπτωση δεν υποτιμώ τον πόνο που νοιώθει ένας συμπολίτης μου όταν βλέπει να γίνονται στάχτη οι κόποι μίας ολόκληρης ζωής, ωστόσο δεν μπορώ να βάλω στην ίδια ζυγαριά, την ανθρώπινη ζωή με την αξία σπιτιών, χωραφιών και επιχειρήσεων.
Οι τραγικές εικόνες της Ηλείας επιστρέφουν στο νου μου κάθε φορά που βλέπω κάποια περιοχή της Ελλάδας να τυλίγεται στις φλόγες και γνωρίζω πολύ καλά –αν και δεν είμαι ειδικός- ότι από τη στιγμή που η φωτιά θα ξεφύγει –όπως λένε στην γλώσσα τους οι πυροσβέστες- μετά είναι πολύ δύσκολο να την «μαζέψει» κανείς. Η όπια προσπάθεια να «σωθεί οτιδήποτε αν σώζεται» είναι εκείνη που δίνει τη δύναμη στους πυροσβέστες να συνεχίζουν το έργο τους- βάζοντας πάνω από όλα όμως τον άνθρωπο.
2007-2023 και συνεχίζουμε
Σε περιπτώσεις όπως της Ηλείας του 2007 αλλά και της Ρόδου σήμερα, εκείνοι που έστω και λίγο έχουμε «ζήσει» τις φωτιές γνωρίζουμε ότι η φωτιά θα σβήσει στη θάλασσα. Ολονύχτια μάχη με τις φλόγες έδωσαν το βράδυ της Κυριακής – ξημερώματα Δευτέρας οι δυνάμεις της Πυροσβεστικής μαζί με εθελοντές σε Ρόδο, Κέρκυρα, Αίγιο, Κάρυστο και Υλίκη, ενώ με το πρώτο φως της ημέρας ξεκίνησαν να επιχειρούν και τα εναέρια μέσα, δίνοντας μάχη με νέες αναζωπυρώσεις και σε πολλαπλά μέτωπα. Μνήμες από την τραγική φωτιά στο Μάτι το 2018 με τους 104 νεκρούς και την επιχείρηση διάσωσης που ποτέ δεν έγινε ξύπνησαν οι εικόνες από τη Ρόδο και την επιτυχή απομάκρυνση 19.000 ανθρώπων από ξηρά και θάλασσα το Σάββατο λόγω της μεγάλης φωτιάς στο νησί. Άνθρωποι που επέζησαν της τραγωδίας του 2018 ξέσπασαν το πρωί της Δευτέρας λέγοντας ότι στην δική τους περίπτωση δεν υπήρξε καμία επιχείρηση διάσωσης ενώ παράλληλα έστειλαν το μήνυμα «καλύτερα να σιωπούν από ντροπή όσοι εύκολα απαξιώνουν την τακτική των εκκενώσεων».…
Η ιστορία της Ηλείας όμως που κάθε χρόνο πλήττεται από τα πύρινα μέτωπα έχει αποδείξει ότι πάρε από τις επίγειες και τις εναέριες δυνάμεις πυρόσβεσης οι πολίτες είναι εκείνοι που «κρατούν την τύχη τους στα χέρια τους». Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που σε τοπικές κοινότητες πέρα από τις ομάδες περιφρούρησης έχουν αναπτυχθεί και ομάδες κατοίκων που είναι εκεί σε κάθε κατάσβεση φωτιάς, με τα τρακτέρ που φορτωμένα με νερό και υπό τις οδηγίες της πυροσβεστικής προσφέρουν ένα εξαιρετικό έργο. Είναι οι ίδιοι άνθρωπου που «έπαθαν και έμαθαν» από την καταστροφή που φέρνει η φωτιά στο πέρασμα της.
Πίσω από κάθε φωτιά και ένα έγκλημα
Κάθε φωτιά είναι και ένα έγκλημα, χωρίς όμως ουσιαστική τιμωρία και αυτό θα πρέπει να αλλάξει. Πρόσφατα διάβαση τη δήλωση ενός ανθρώπου που συνελήφθη για εμπρησμό στη γειτονική Μεσσηνία. Έβαλε φωτιά προκειμένου να δει τα πυροσβεστικά να τρέχουν και τα ελικόπτερα να κάνουν ρίψεις νερού. Πριν από μερικά χρόνια το ίδιο είχε δηλώσει και ένας Ηλείος εμπρηστής… !
Στην πραγματικότητα οι φωτιές που προκαλούνται από φυσικά φαινόμενα, όπως ένα κεραυνός ή επειδή «έσκασε ένας μετασχηματιστής ρεύματος». Στην συντριπτική τους πλειοψηφία οι φωτιές ξεκινούν είτε από ανθρώπινη βλακεία – αμέλεια, είτε γιατί οι καλλιεργητές κάνναβης θέλουν να εξαφανίσουν μία χασισοφυτεία, είτε επειδή οι ίδιοι καλλιεργητές θέλουν να πάνε ανενόχλητοι να μαζέψουν την «παραγωγή τους» συνεπώς βάζουν φωτιά σε άλλο σημείο για να στρέψουν προς τα εκεί της δυνάμεις της αστυνομίας ή της πυροσβεστικής… ενώ υπάρχουν και οι περιπτώσεις αντεκδίκησης –που ο ένας βάζει φωτιά στο χωράφι του άλλου, αλλά και στα διάφορα οικονομικά συμφέρονται τρίτων που «βολεύονται» από την ύπαρξη μίας καταστροφικής φωτιάς ! Θα σταθώ ωστόσο στην τιμωρία εκείνων οι οποίοι συλλαμβάνονται για εμπρησμό… Το αδίκημα του εμπρησμού δασών τυποποιείται πλέον μόνο ως κακούργημα και στη βασική του μορφή με προβλεπόμενη ποινή κάθειρξης έως 8 έτη και χρηματική ποινή, ενώ από τον Ιούλιο του 2019 είχε υποβαθμιστεί σε πλημμέλημα στη βασική του μορφή. Αυτό ωστόσο δεν φαίνεται να αποτρέπει τους εμπρηστές οι οποίοι τις περισσότερες φορές καταφέρουν να την «σκαπουλάρουν». Κάθε πρόκληση πυρκαγιάς αποτελεί ένα έγκλημα το οποίο θα πρέπει να τιμωρείται παραδειγματικά προκειμένου να μην επαναλαμβάνεται.
Απαιτούνται αλλαγές
Μπορεί κανείς εύκολα να αντιληφθεί πως για όλα όσα συμβαίνουν δεν φταίει μόνο η κλιματική αλλαγή… την κύρια ευθύνη έχει ο ίδιος ο άνθρωπος! Καλώς ή κακώς την κύρια και αποκλειστική ευθύνη της κατάσβεσης των πυρκαγιών έχει το Πυροσβεστικό Σώμα… Αυτό όμως το οποίο απαιτείται και θα πρέπει να γίνει αντιληπτό είναι πως για την προστασία του φυσικού μας πλούτου από την μία την ευθύνη έχουν τα δασαρχεία που είναι σε θέση να γνωρίζουν σπιθαμή προς σπιθαμή την κάθε γωνιά των δασών και από την άλλη την ευθύνη της κατάσβεσης έχουν οι δυνάμεις της πυροσβεστικής που σε συνεργασία με όλους τους συναρμόδιους φορείς θα πρέπει να δράσουν για την καταστολή των πυρκαγιών. Αυτό όμως που πραγματικά απαιτείται είναι ένα διαφορετικό μοντέλο διαχείρισης του φυσικού μας «πλούτου» που θα περιλαμβάνει την άρρηκτη συνεργασία δασαρχείων και πυροσβεστικού σώματος σε όλους τους τομείς –από την πρόληψη έως και την αντιμετώπιση πυρκαγιών.
Η Ελλάδα φλέγεται… οι ζωές μας φλέγονται… και εμείς συνεχίζουμε απαθείς να κοιτάμε τις τραγικές εικόνες γύρω μας… μέχρι τη στιγμή που οι φλόγες θα φτάσουν και στο σπίτι μας, και τότε θα φταίει και πάλι η πολιτεία, ο «στρατηγός άνεμος», οι εξαντλημένες δυνάμεις της πυροσβεστικής που δεν βρίσκονταν εκεί από το πρώτο δευτερόλεπτο… θα φταίνε και πάλι όλοι και όλα, όλοι εκτός από εμάς!
