Καταπατημένα ακίνητα Δημοσίου
Αναλυτικά οι προϋποθέσεις, τα δικαιολογητικά, οι δόσεις και οι εκπτώσεις
Ανοίγει αύριο, Πέμπτη 31 Οκτωβρίου, και για τις υπόλοιπες περιφερειακές ενότητες της χώρας, η πλατφόρμα για την υποβολή των αιτήσεων εξαγοράς περίπου 90.000 καταπατημένων ακινήτων του Δημοσίου. Ανάμεσα στις υπόλοιπες περιφερειακές ενότητες βρίσκεται και η Ηλεία.
Είχε προηγηθεί ένα μήνα πριν, η έναρξη της διαδικασίας για 20 ενότητες (Αιτωλοακαρνανίας, Αρκαδίας, Έβρου, Εύβοιας, Ηρακλείου, Ιωαννίνων, Καρδίτσας, Κέρκυρας, Λάρισας, Λασιθίου, Λέσβου, Μαγνησίας, Ξάνθης, Πιερίας, Ρεθύμνου, Σάμου, Τρικάλων, Φθιώτιδας, Χανίων, Χίου), ενώ τώρα εντάσσονται όλες οι περιοχές της Ελλάδας.
Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να υποβάλουν τις αιτήσεις τους στην πλατφόρμα https://aeda.apps.gov.gr της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ).
Η είσοδος των αιτούντων γίνεται με κωδικούς ΤaxisΝet ενώ παρέχεται επίσης η δυνατότητα υποβολής της αίτησης εξαγοράς από εξουσιοδοτημένο πρόσωπο, το οποίο πρέπει να συμπληρώσει στο σύστημα τον Α.Φ.Μ. του και να επισυνάψει υπεύθυνη δήλωση εξουσιοδότησης από το gov.gr ή με βεβαίωση γνησίου υπογραφής.
Για την υποβολή της αίτησης οι δικαιούχοι έχουν ένα χρόνο περιθώριο (έως τις 31 Οκτωβρίου 2025), ενώ θα πρέπει να καταβάλλουν παράβολο 300 ευρώ που συμψηφίζεται με το τίμημα εξαγοράς ή επιστρέφεται εφόσον η αίτηση απορριφθεί.
Μετά την υποβολή της αίτησης και στην περίπτωση που εγκριθεί από την αρμόδια επιτροπή εντός 5 ημερών, εκδίδεται πιστοποιητικό αποδοχής το οποίο κοινοποιείται στον αιτούντα και περιλαμβάνει την περιγραφή του εξαγοραζόμενου ακινήτου (εμβαδόν και όρια), τα στοιχεία του αιτούντος, το τίμημα εξαγοράς, καθώς και το ποσό της εφάπαξ και τμηματικής καταβολής.
Το τίμημα εξαγοράς εξοφλείται είτε εφάπαξ είτε τμηματικά σε 60 άτοκες, μηνιαίες δόσεις με το ποσό της κάθε δόσης να είναι τουλάχιστον 100 ευρώ. Αν υπάρξει εφάπαξ εξόφληση προβλέπεται έκπτωση κατά 10% στο τίμημα εξαγοράς.
Οι εκπτώσεις φθάνουν ακόμη και το 80% της αντικειμενικής αξίας (ανάλογα με την προσωπική και οικογενειακή κατάσταση του αιτούντος).
Στο νέο πλαίσιο εξαγοράς καταπατημένων εκτάσεων του δημοσίου καταργήθηκε η προϋπόθεση ύπαρξης κτίσματος για την υποβολή της αίτησης εξαγοράς, δεν επιτρέπεται η εξαγορά ακινήτου με αυθαίρετο κτίσμα ενώ απαραίτητη προϋπόθεση είναι η δήλωση του ακινήτου στο έντυπο Ε9 για τουλάχιστον πέντε χρόνια πριν την υποβολή της αίτησης.
Αίτηση μπορεί να υποβληθεί και για ακίνητα που δεν έχουν κτίσμα. Από την εξαγορά των καταπατημένων ακινήτων του Δημοσίου από τους κατόχους, εκτιμάται ότι θα μπορούσαν να εισρεύσουν στα ταμεία του κράτους τουλάχιστον 500 εκατ. ευρώ.
Προϋποθέσεις
Βασική προϋπόθεση του δικαιώματος υποβολής αίτησης εξαγοράς, είναι η άσκηση από τον ίδιο τον αιτούντα ή τους δικαιοπαρόχους, επί δημοσίου ακινήτου, αδιαλείπτως κατοχή:
α) επί 30 τουλάχιστον έτη με τίτλο,
β) επί 40 τουλάχιστον έτη χωρίς τίτλο, εφόσον ο αιτών χρησιμοποιεί το ακίνητο ως την κύρια κατοικία του ή ως βοηθητικό χώρο αυτής ή για να ασκεί τουριστική, βιοτεχνική, βιομηχανική, εμπορική ή αγροτική δραστηριότητα,
γ) η δήλωση του ακινήτου στο έντυπο «Ε9» για τα 5 τουλάχιστον έτη που προηγούνται της αίτησης.
Για την υποβολή της αίτησης απαιτείται παράβολο 300 ευρώ το οποίο συμψηφίζεται με το τίμημα εξαγοράς ή επιστρέφεται εφόσον η αίτηση απορριφθεί.
Έλεγχος αιτήσεων
Η αίτηση εξαγοράς εξετάζεται σε τρία στάδια:
- Έλεγχος πληρότητας φακέλου, που γίνεται από τη Διεύθυνση Δημόσιας Περιουσίας.
- Έλεγχος ουσιαστικού περιεχομένου του φακέλου, που γίνεται από την αρμόδια Κτηματική Υπηρεσία.
- Έλεγχος συνδρομής των προϋποθέσεων , για την εξαγορά του δημόσιου κτήματος, που γίνεται από την ειδική Επιτροπή
Η αίτηση
Στην αίτηση εξαγοράς αναγράφονται το ονοματεπώνυμο, ο Αριθμός Φορολογικού Μητρώου (Α.Φ.Μ.), ο αριθμός τηλεφώνου, η ταχυδρομική διεύθυνση, η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου του αιτούντος, καθώς και το προς εξαγορά δημόσιο ακίνητο, με επίκληση του παρόντος νόμου, κατά περίπτωση. Εάν η αίτηση υποβάλλεται για λογαριασμό νομικού προσώπου συμπληρώνονται τα αντίστοιχα στοιχεία του νόμιμου εκπροσώπου του.
Τα δικαιολογητικά
Για κάθε νέα αίτηση δημιουργείται ψηφιακός φάκελος για το αίτημα, που περιλαμβάνει τα εξής:
- Στοιχεία του φυσικού προσώπου (ονοματεπώνυμο, πατρώνυμο, ΑΦΜ, στοιχεία διεύθυνσης κατοικίας,
- Αν η αίτηση υποβάλλεται από νομικό πρόσωπο (προσωπικά στοιχεία του νομίμου εκπροσώπου του)
- Στοιχεία του δημόσιου ακινήτου (τύπος του ακινήτου, χωρική αρμοδιότητα, ΟΤΑ, κ.ά).
- Χαρακτηριστικά του ακινήτου: η προς εξαγορά έκταση, το είδος της έκτασης, το εμβαδόν κτίσματος, εάν είναι εντός σχεδίου, εάν είναι σε παραμεθόριο περιοχή, εάν υφίσταται δασική έκταση άνω του 20%, η ύπαρξη τυχόν κτίσματος/αυθαίρετης κατασκευής ή νομιμοποίησης, εάν εμπίπτει σε περιοχή Natura/Ramsar/υδροβιότοπο (καθώς προβλέπονται εξαιρέσεις)
- Στοιχεία οικοδομικής άδειας (αριθμός και ημερομηνία ανέγερσης κτίσματος)
- Η αντικειμενική αξία με το σχετικό φύλλο υπολογισμού
- Τοπογραφικό διάγραμμα και υπεύθυνη δήλωση μηχανικού
Υπεύθυνη δήλωση από το gov.gr στην οποία βεβαιώνεται η έκταση των προς εξαγορά δημόσιων ακινήτων - Απόσπασμα κτηματολογικού διαγράμματος και κτηματολογικό φύλλο του ακινήτου
- Στοιχεία για τις περιοχές που ισχύει ο Κτηματολογικός Κανονισμός Δωδεκανήσου,
- Βεβαίωση όρων δόμησης της αρμόδιας υπηρεσίας.
- Στοιχεία της θέσης της προς εξαγορά έκτασης (χάρτης εστιασμένος στην παραπάνω έκταση)
- Στοιχεία που αφορούν την κατοχή ακινήτου: τίτλοι και αποδεικτικά έγγραφα, πράξη διοικητικού προσδιορισμού φόρου για τα τελευταία πέντε έτη που προηγούνται της υποβολής της αίτησης του ΕΝΦΙΑ, δήλωση του ακινήτου στο έντυπο «Ε9» για τα 5 τουλάχιστον έτη που προηγούνται της υποβολής της αίτησης εξαγοράς.
- Στοιχεία που αφορούν σε εξαιρέσεις και εκπτώσεις για την εξαγορά
- Πρόσθετα δικαιολογητικά, ιδίως για την απόδειξη κατοχής του δημόσιου ακινήτου (έχει προβλεφθεί πλαίσιο για τη συμπλήρωση από τους αιτούντες σχολίων σε ελεύθερο κείμενο).
- e-paravolo με τον κωδικό του προς δέσμευση παραβόλου.
Τίμημα – εκπτώσεις
Το τίμημα αντιστοιχεί στο 100% της αντικειμενικής αξίας του οικοπέδου ή του γηπέδου. Ωστόσο, επί του τιμήματος εξαγοράς προβλέπονται εκπτώσεις που φτάνουν το ανώτατο μέχρι 80% ανάλογα με την προσωπική και οικογενειακή κατάσταση του αιτούντος. Επίσης, εφαρμόζεται έκπτωση:
50% αν ο ιδιώτης έχει αναγνωριστεί πρωτόδικα ως κύριος του ακινήτου.
50% αν ο ιδιώτης έχει αναγραφεί ως κύριος στις πρώτες κτηματολογικές εγγραφές και έχει ασκηθεί αγωγή από το Δημόσιο ή δεν έχει παρέλθει η προθεσμία άσκησης αγωγής.
70% αν έχει ασκήσει ένδικο μέσο κατά δικαστικής απόφασης για την αναγνώριση της κυριότητας του ακινήτου έως την 31-12-2022.
80% επί της αντικειμενικής αξίας για ακίνητο που καλύπτει τις στεγαστικές ανάγκες του αιτούντος (ή του αρχικού δικαιοπαρόχου) ως αποτέλεσμα μαζικής εγκατάστασης πληθυσμιακών ομάδων πριν από το 1964.
Οι δόσεις
Το τίμημα εξοφλείται είτε εφάπαξ με έκπτωση 10%, ή τμηματικά σε έως 60 άτοκες μηνιαίες δόσεις, με ελάχιστο ποσό τα 100 ευρώ μηνιαίως.
